Sử dụng Wireshark để phân tích gói dữ liệu trong hệ thống mạng

Hay còn gọi là Capture, Filter và Inspect Packet

Lê Tuấn Anh

114.327

Wireshark, hay còn gọi là Ethereal, công cụ này có lẽ không quá xa lạ với phần lớn người sử dụng chúng ta, vốn được xem là 1 trong những ứng dụng phân tích dữ liệu hệ thống mạng, với khả năng theo dõi, giám sát các gói tin theo thời gian thực, hiển thị chính xác báo cáo cho người dùng qua giao diện khá đơn giản và thân thiện. Trong bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ giới thiệu với các bạn một số đặc điểm cơ bản cũng như cách dùng, phân tích và kiểm tra hệ thống mạng bằng Wireshark.

Các bạn có thể tải Wireshark phiên bản mới nhất tại đây hoặc trực tiếp tại trang chủ. Nếu dùng Linux hoặc các hệ thống UNIX khác thì có thể tìm thấy Wireshark trong phần Package Repositories. Ví dụ, với Ubuntu thì Wireshark sẽ có ở trong Ubuntu Software Center. Tuy nhiên, các bạn cần lưu ý rằng không nên tự tiện sử dụng, vì có công ty, tổ chức hoặc doanh nghiệp không cho phép dùng Wireshark trong hệ thống mạng của họ.

1. Bắt đầu với Wireshark

Bạn có thể tải xuống Wireshark cho Windows hoặc macOS từ trang web chính thức: https://www.wireshark.org/. Nếu bạn đang sử dụng Linux hoặc một hệ thống giống UNIX khác, có thể bạn sẽ tìm thấy Wireshark trong package repository. Ví dụ, nếu bạn đang sử dụng Ubuntu, bạn sẽ tìm thấy Wireshark trong Ubuntu Software Center.

Cảnh báo nhanh: Nhiều tổ chức không cho phép Wireshark và các công cụ tương tự hoạt động trên mạng của họ. Do đó, lưu ý không sử dụng công cụ này tại nơi làm việc trừ khi bạn được phép.

2. Capturing Packets

Sau khi cài đặt, các bạn hãy khởi động chương trình và chọn thành phần trong Interface List để bắt đầu hoạt động. Ví dụ, nếu muốn giám sát lưu lượng mạng qua mạng Wireless thì chọn card mạng Wifi tương ứng. Nhấn nút Capture Options để hiển thị thêm nhiều tùy chọn khác.

Ngay sau đó, chúng ta sẽ thấy các gói dữ liệu bất đầu xuất hiện, Wireshark sẽ “bắt” từng gói – package ra và vào hệ thống mạng. Nếu đang giám sát thông tin trên Wireless trong chế độ Promiscuous thì sẽ nhìn thấy các gói dữ liệu khác trong toàn bộ hệ thống.

Nếu muốn tạm ngừng quá trình này thì các bạn nhấn nút Stop ở phía trên.

3. Color Coding

Có thể bạn sẽ thấy các packet được đánh dấu bằng nhiều màu khác nhau. Wireshark sử dụng màu sắc để giúp bạn xác định các loại lưu lượng truy cập trong nháy mắt. Ví dụ, theo mặc định, màu tím nhạt là lưu lượng TCP, màu xanh dương nhạt là lưu lượng UDP và màu đen là các packet có lỗi. Chúng có thể được phân phối theo thứ tự.

Để xem chính xác ý nghĩa của các mã màu, hãy nhấp vào View > Coloring Rules. Bạn cũng có thể tùy chỉnh và sửa đổi các quy tắc về màu sắc từ đây, nếu bạn muốn.

4. Sample Captures

Nếu không có gì thú vị để kiểm tra trên mạng của riêng bạn, bạn có thể kiểm tra wiki của Wireshark (wiki.wireshark.org/SampleCaptures). Wiki chứa một trang các file mẫu mà bạn có thể tải và kiểm tra. Nhấp vào File > Open trong Wireshark và duyệt tìm file đã tải xuống để mở nó.

Bạn cũng có thể lưu file của riêng bạn trong Wireshark và mở chúng sau này. Nhấp vào File > Save để lưu các packet của bạn.

5. Filtering Packets

Cách cơ bản nhất để áp dụng filter là nhập thông tin vào ô Filter, sau đó nhấn Apply hoặc nhấn Enter. Ví dụ, nếu gõ dns thì chúng ta sẽ chỉ nhìn thấy các gói dữ liệu DNS. Ngay khi nhập từ khóa, Wireshark sẽ tự động hoàn chỉnh chuỗi thông tin này dựa vào gợi ý tương ứng.

Hoặc nhấn menu Analyze > Display Filters để tạo filter mới.

Nhấn chuột phải vào từng package và chọn Follow TCP Stream.

Chúng ta sẽ thấy toàn bộ quãng thời gian giao tiếp giữa server và client.

Đóng cửa sổ này lại và filter sẽ tự động được áp dụng, Wireshark tiếp tục hiển thị đầy đủ và chính xác các package có liên quan.

6. Inspecting Packets

Nhấn và chọn 1 package bất kỳ để kiểm tra các phần thông tin cụ thể hơn.

Hoặc cũng có thể trực tiếp tạo filter tại đây, nhấn chuột phải vào phần thông tin chi tiết và chọn Apply as Filter để áp dụng.

Trên đây là một số thông tin cơ bản về cách sử dụng Wireshark để kiểm tra, phân tích dữ liệu và các gói tin trong hệ thống mạng. Chúng ta sẽ tiếp tục đi sâu về những tính năng của WireShark với các bài hướng dẫn khác trên QuanTriMang.com. Mời các bạn đón đọc!